ບໍ່ມີຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຈາກລັດຖະບານຈັກໜ້ອຍ…

Charles Santiago-FCCT

“ມື້ວານນີ້ ແມ່ນຄົບຮອບໜຶ່ງເດືອນຂອງການຫາຍຕົວໄປຂອງສົມບັດ… ເມຍຂອງລາວຖືກເອີ້ນໄປ ລົມກັບຕຳຫຼວດ ເພື່ອເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງຂະບວນການສືບສວນ. ນາງໄປຮອດສະຖານີຕຳຫຼວດຕອນ 9 ໂມງເຊົ້າ, ແລ້ວຄຳຖາມທີ່ເພິ່ນຖາມນາງ, ພາຍຫຼັງຈາກການສືບສວນມາໄດ້ໜຶ່ງເດືອນ, ແມ່ນ: “ເຈົ້າສົມລົດກັບສົມບັດ ເມື່ອໃດ? ພວກເຈົ້າພົບກັນໄດ້ແນວໃດ? ພວກເຈົ້າອາໄສຢູ່ໃສ, ມີລູກບໍ່?” … ແລ້ວການສອບຖາມກໍ່ຈົບລົງ, ແລະການສືບສວນກໍ່ແມ່ນດຳເນີນໂດຍເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນຕົ້ນສຸດຂອງສະ ຖານີຕຳຫຼວດ ແຫ່ງນັ້ນ.

ສິ່ງນີ້ ກໍ່ໃຫ້ເກີດຄຳຖາມສຳຄັນຂຶ້ນມາ. ຂໍ້ທຳອິດແມ່ນ ມັນໄດ້ຍົກປະເດັນທີ່ວ່າ, ພາຍຫຼັງຈາກໜຶ່ງ ເດືອນ ເຈົ້າເອີ້ນເມຍລາວມາ ແລ້ວເວົ້າວ່າ “ພວກເຈົ້າເອົາກັນມື້ໃດ, ຫຼືພົບກັນຄັ້ງທຳອິດເມື່ອໃດ?” ເຊິ່ງສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າຕຳຫຼວດ ແລະຄະນະບໍລິຫານປະເທດ ບໍ່ໄດ້ມີຄວາມສົນໃຈເລີຍ, ບໍ່ມີຄວາມ ເອົາໃຈໃສ່ ທີ່ຈະຄົ້ນຫາຮາກເຫງົ້າຂອງປັນຫານີ້. ບໍ່ມີຄວາມສົນໃຈເລີຍ, ແລະບໍ່ມີຄວາມເອົາໃຈໃສ່ ທີ່ ຈະແກ້ບັນຫານີ້, ຍົກເວັ້ນແຕ່ເວົ້າໃນທຸກໆກອງປະຊຸມວ່າ “ພວກເຮົາຢາກເຂົ້າໃຫ້ເຖິງຮາກເຫງົ້າຂອງ ປັນຫາ ເພາະວ່າຄວາມເຊື່ອໝັ້ນຕໍ່ປະເທດລາວ ໄດ້ຖືກກະທົບ, ສະນັ້ນ ພວກເຮົາຈິ່ງຢາກແກ້ໄຂປັນຫາ ນີ້ໃຫ້ໄວເທົ່າທີ່ຈະໄວໄດ້.”

ແຕ່ເມື່ອຖືກຖາມກ່ຽວກັບການສືບສວນ, ພັດບໍ່ມີຫຍັງຄືບໜ້າ, ແລະຄຳເວົ້າອັນເກົ່າກໍ່ລຸຫຼັ່ງອອກມາຢູ່ ຄືແນວນັ້ນ.

ຊາລ ຊານທີເອໂກ (Charles Santiago), ສະມາຊິກສະພາມາເລເຊຍ, ທີ່ກອງປະຊຸມຖະແຫຼງຂ່າວທີ່ FCCT ພາຍຫຼັງຈາກ ທີ່ໄດ້ເດີນທາງໄປລາວ ໃນເດືອນມັງກອນ 2013.

ຄວບ​ຄຸມ​ອຳນາດ​ຜະ​ເດັດ​ການ

The Inquirer: 02 September 2013

ຄວບ​ຄຸມ​ອຳນາດ​ຜະ​ເດັດ​ການ

Restraining Leviathan: the Case of Sombath Sompone

ວໍ​ເດນ ​ເບ​ລ​ໂລ (Walden Bello)*

ລັດ​ເປັນ​ສິ່ງ​ມີ​ຊີວິດ​ທີ່​ມັກ​ຕີ​ສອງ​ໜ້າ,​​ໃນ​ດ້ານ​ໜຶ່ງ​ຄື​ສິ່ງ​ທີ່​ຮຽກ​ວ່າ “ໜ້າ​ອ່ອນ” ໝາຍ​ເຖິງ​ການ​ລວມ​ເປັນ​ກຸ່ມ​ຂອງ​ສະ​ຖາ​ບັນ​ທີ່​ເປັນ​ຕົວ​​ແທນ​ບຸກຄົນ ​ແລະ ​ໃຫ້​ຄວາມ​ຍຸຕິ​ທຳ, ​ແຕ່​ໃນ​ຂະນະ​ດຽວ​ກັນ​ລັດ​ກໍ​ມີ “ໜ້າ​ແຂັງ” ​ເຊິ່ງໝາຍ​ເຖິງ​ໜ່ວຍ​ງານ​ຕ່າງໆ ທີ່​ສຳຄັນ​ທີ່​ສຸດ ​ແລະ ​ເຮັດ​ໜ້າ​ທີ່​ບໍລິຫານ, ຄວບ​ຄຸມ​ຄວາມ​ໝັ້ນຄົງ​ພາ​ຍ​ໃນ ​ແລະ ໝາຍ​ເຖິງ​ກອງ​ທັບ.

“ລັດ​ຊ້ອນ​ລັດ” (deep state) ​ເປັນ​ໂຄງ​ສ້າງ​ໜ່ວຍງານ​ທີ່​ມີ​ຄວາມ​ຂັດ​ແຍ່ງ​ກັນ​ຫຼາຍ​ທີ່​ສຸດ ​ໃນ​ດ້ານ​ໜຶ່ງ ອຳນາດ​ລັດ​ແບບ​ນີ້​ເຮັດ​ໜ້າ​ທີ່ປ້ອງ​ກັນ​ຄວາມ​ສະຫງົບ ​ແລະ ຄວາມ​ເປັນລະບຽບ​ຮຽບຮ້ອຍ. ​ແຕ່​ໃນ​ອີກ​ດ້ານ​ໜຶ່ງ​ກໍ​ອາດ​ຈະ​ເປັນ​ໄພ​ຄຸກ​ຄາມ​ຫຼາຍ​ທີ່​ສຸດ​ຕໍ່​ສິດທິ​ມະ​ນຸດ, ສິດທິ​ທາງ​ການ​​ເມືອງ, ​ແລະ ສິທິຂອງ​ພົນລະ​ເມືອງ. ບໍ່​ແມ່ນ​ເລື່ອງ​ຍາກ​ທີ່​ລັດ​ຊ້ອນ​ລັດ​ຈະ​ກ້າວ​ຂ້າມ​ເສັ້ນ​​ແບ່ງ​ບາງໆ ລະຫວ່າງ​ການ​ເຮັດ​ໜ້າ​ທີ່​ຮັກ​ສາ​ຄວາມ​​ເປັນ​ລະບຽບ​ຮຽບຮ້ອຍ ກັບ​ການ​ລະ​ເມີດ​ສິດທິ​ຂອງ​ປະຊາຊົນ.

ດັ່ງ​ນັ້ນ​ຈຶ່ງ​ມີ​ຄວາມ​ຈຳ​ເປັນ​ທີ່​ຈະ​ຕ້ອງ​​ໂອບອ້ອມ​ໜ່ວຍ​ງານ​ຮັກສາ​ຄວາມ​ສະຫງົບ​ໃຫ້​ຢູ່​​ໃນ​ກອບ​ຂອງ​ລະບຽບ​ ​ແລະ ກົດໝາຍ ​ເພື່ອ​ຈຳກັດ​ ຫຼື ປ້ອງ​ກັນ​ຢ່າງ​ເຂັ້ມ​ງວດ​ບໍ່​ໃຫ້​ມີ​ການ​ໃຊ້​ກຳລັງ​ກັບ​ປະຊາຊົນ​ຂອງ​ຕົນ​ເອງ. ນີ້​ແມ່ນ​ເຫດຜົນ​ທີ່​ກົດໝາຍ​​​ເຊັ່ນ Republic Act 10353 ​ເຊິ່ງ​ເປັນກົດໝາຍປີ 2012 ​ວ່າ​ດ້ວຍການ​ຕໍ່ຕ້ານ​ການ​ບັງຄັບບຸກຄົນ​ໃຫ້​ສູນຫາຍ​ໂດຍ​ບໍ່​ໃຈ​ສະໝັກ​ໃຈ​​​ (Anti-Enforced or Involuntary Disappearance Act) ຈຶ່ງ​ຖື​ວ່າ​ມີ​ຄວາມ​ສຳຄັນ​ທີ່​ສຸດ ​​​ເນື່ອງ​ຈາກ​ວ່າ​ເປັນ​ກອບ​ໃນ​ການ​ຄວບ​ຄຸ​ມບໍ່​ໃຫ້​ລັດ​ຜະ​ເດັດ​ການ​ຂ້າມ​ເສັ້ນ​ແບ່ງ​ລະຫວ່າງ​ການ​ປະຕິບັດຕາມ​ກົດໝາຍ​ໃນ​ການ​ປ້​ອງກັນ​ຄວາມ​ສະຫງົບ ​ແລະ ການ​ໃຊ້​ອຳນາດ​ລັດ​ເພື່ອ​ປາບ​ປາມ​ປະຊາຊົນ. ກົດໝາຍ Republic Act 10353 ​ເປັນ​ໜຶ່ງ​ໃນ​ສາມກົດໝາຍ​ປະຫວັດສາດສາມທີ່​ຄອບ​ຄຸມດ້ານສິດທິ​ມະນຸດ ທີ່​ໄດ້​ຜ່ານ​ການ​ຕົກລົງ​ເຫັນ​ດີ​​​​ໃນ​ສະ​ໄໝປະຊຸມສະພາ​ຄັ້ງ​ທີ 15. ສ່ວນ​ກົດໝາຍອີກ​ສອງ​ສະບັບ ກໍຄື ຮ່າງກົດໝາຍວ່າ​ດ້ວຍ​ການ​ຈ່າຍ​ຄ່າ​ຊົດ​ເຊີຍ​ໃຫ້ຜູ້​ຖືກ​​ເຄາະ​ຮ້າຍ​ຂອງ​ລັດຖະບານ​ມາກ​ອດສ (Marcos Compensation Law) ​ແລະ ຮ່າງ​ກົດໝາຍວ່າ​ດ້ວຍ​ສິດ​ຂອງ​ຊຸມ​ຊົນອົບ​ພະຍົບ​ໃນ​ປະ​ເທດ (Bill on the Rights of Internally Displaced Communities). ​ໂຊກ​ຮ້າຍ​ທີ່​ຮ່າງ​ກົດໝາຍ​ສອງ​ສະບັບ​ໄດ້​ຖືກຍົກ​ເລີກ​ໂດຍ​ປະທານ​ປະ​ເທດ ​​ໂດຍ​​ໃຊ້ເຫດຜົນຫຼອກ​ລວງ. Continue reading “ຄວບ​ຄຸມ​ອຳນາດ​ຜະ​ເດັດ​ການ”

ລາວກຳລັງພົບພໍ້ກັບແຮງຕໍ່ຕ້ານ ການສະໝັກເປັນ ຄະນະກຳມະການ ສະຫະປະຊາຊາດ

Bangkok Post: 29 ສິງຫາ 2013

ການ​ທີ່​ລັດຖະບານ​ລາວ​ເມີນ​ເສີຍ​ຕໍ່​ການ​ຫາຍ​ຕົວ​ໄປ​ຂອງ​ ສົມບັດ ສົມ​ພອນ ​ເຊິ່ງ​ເປັນ​ນັກ​ກິດຈະກຳ​ ຈະ​ກາຍ​ເປັນ​ອຸປະ​ສັກ​ຕໍ່​ຄວາມ​ພະຍາຍາມ​ທີ່​ຈະ​ສະໝັກ​ເຂົ້າ​ເປັນ​ສະມາ​ຊິກ​ຄະນະ​ກຳມະການ​ສິດທິ​ມະນຸດ​ແຫ່ງ​ສະຫະ​ປະຊາ​ຊາດ (United Nations Human Rights Council) ​ຕາມ​ການ​ໃຫ້​ຄວາມ​ເຫັນ​ຂອງ​ສະມາຊກສະພາ​ເອີຣົບມື້ວານ​ນີ້

ທ່ານ ​ໂຊ​ເຣນ ຊອນ​ເດີ​ກາດ (Soren Sondergaard) ສະມາຊິກ​ສະພາ​ແຫ່ງ​ສະຫະພາບ​​ເອີຣົບກ່າວ​ວ່າ ທາງ​ການ​ລາວ​ແຈ້ງ​ກັບ​ຕົນ​ ລະຫວ່າງ​ການ​ໄປ​ຢ້ຽມຢາມ​ປະ​ເທດລາວ ທີ່​ເປັນ​ປະ​ເທດ​ບໍ່​ມີ​ທາງ​ອອກ​ສູ່​ທະ​ເລ ວ່າ ພວ​ກ​ເຂົາ​ເສຍ​ໃຈ​ກ່ຽວ​ກັບ​ການ​ຫາຍ​ຕົວ​ໄປ​ຂອງ​ທ້າວ ສົມບັດ ​ແຕ່​ທາງ​ການ​ລາວ​ບໍ່​ໄດ້​ສະ​ແດງ​ທ່າ​ທີ​ຈະ​​ແກ້​ໄຂ​ບັນຫາ​ເລື່ອງ​ນີ້​ເລີຍ

​ເປັນ​ເລື່ອງ​ໜ້າ​ເສຍ​ໃຈ​ທີ່​ລັດຖະບານ​ລາວ​ຍັງ​ຢູ່​ໃນ​ສະພາບ​ທີ່​ປະຕິ​ເສດ​ຄວາມ​ຮັບຜິດ​ຊອບ​ ​ທ່ານ ຊອນ​ເດີ​ກາດ​ຈາກ​ປະ​ເທດ​ເດນ​ມາກ​ໄດ້​ກ່າວ​ໄວ້

​ເຖິງ​ວ່າ​ຈະ​ບໍ່​ເປັນ​ທີ່​ຈະ​ແຈ້ງວ່າ​ເຈົ້າ​ໜ້າ​ທີ່​ຂອງ​ລັດ​ມີ​ສ່ວນ​ກ່ຽວຂ້ອງ​ກັບ​ການ​ຫາຍ​ຕົວ​ໄປ​ຄັ້ງ​ນີ້ ຫຼື​ບໍ່ ​ແຕ່ລັດຖະບານ​ກໍ​ຕ້ອງ​ຮັບຜິດຊອບ​ສືບສວນ​ສອບ​ສວນ​ຄະດີ​ນີ້ ຜູ້ກ່ຽວ​ໄດ້​ກ່າວ​ໄວ້

ຄະນະ​ຂອງ ​ທ່ານ ​ຊອນ​ເດີ​ກາດ ​ເຊິ່ງປະ​ດ້ວຍທີ່​ປຶກສາ​ຄັນ​ເບ​ນຢຽມ ​ແລະ ນັກ​ກິດຈະກຳ​ຄົນ​ປະ​ເທດ​ອິ​ນ​ໂດ​ເນ​​ເຊຍ ​ເດີນທາງ​ໄປ​ຢາມ​ປະ​ເທດ​ລາວ​ເປັນ​ເວລາ​ສາມ​ວັນ ​ເມື່ອ​ຕົ້ນ​ອາທິດ​ນີ້

ທາງ​ຄະນະ​​ໄດ້​ເຂົ້າ​ພົບ​ທ່ານ ​ໄຊ​ສົມ​ພອນ ພົມວິຫານ ຮອງ​ປະ​ທານ​ສະພາ​ແຫ່ງ​ຊາດ ທ່ານ ​ໄຊ​ຍະ​ການ ສີ​ສຸ​ວົງ ຫົວໜ້າ​ຫ້ອງການ​ກະຊວງ​ການ​ຕ່າງປະ​ເທດ ​ແລະ ທ່ານ ສີສະ​ຫວາດ ຄຳ​ສາລີ ຮອງ​ຫົວໜ້າ​ຫົມ​ເອີຣົບ ​ແລະ ອາ​ເມ​ລິ​ກາ ກະຊວງ​ການ​ຕ່າງປະ​ເທດ​ລາວ

ສົມບັດ ​ເຊິ່ງ​ເປັນ​ຜູ້ນຳ​ພາ​ດ້ານ​ການ​ພັດທະນາ​ການ​ສຶກສ ​ແລະ ການ​ພັດທະນາ​ແບບ​ຍືນ​ຍົງ ​ແລະ ​ເປັນ​ທີ່​ເຄົາລົບນັບຖື​ເປັນ​ຢ່າງ​ສູງ​ໃນ​ລາວ ​ແລະ ຍັງ​ເປັນ​ຜູ້​ໄດ້​ຮັບ​ລາງ​ວັນຣາມອນ ​​ແມັກ​ໄຊ​ໄຊ ສາຂາ​ຜູ້ນຳ​ຊຸມ​ຊົນ​ເພື່ອ​ປີ 2005 ​ໄດ້​ຫາຍ​ຕົວ​​ໄປ​ໃນ​ຕອນ​ຄໍ່າ​ຂອງ​ວັນ​ທີ 15 ທັນວາ ຂອງ​ປີ​ທີ່​ແລ້ວ ທີ່​ນະຄອນຫຼວງ​ວຽງ​ຈັນ

Continue reading “ລາວກຳລັງພົບພໍ້ກັບແຮງຕໍ່ຕ້ານ ການສະໝັກເປັນ ຄະນະກຳມະການ ສະຫະປະຊາຊາດ”

ສະມາ​ຊິກ​ສະພາ​ຈາກ​ຫຼາຍ​ປະ​ເທດ​ສະ​ແດງ​ຄວາມ​​ເປັນກັງ​ວົນ​ໃຈ​

ສະມາຊິກສະພາຈາກ​ຫຼາຍ​ປະ​ເທດທີ່​ໄດ້​ເດີນທາງ​ໄປ​ປະ​ເທດ​ລາວ​​​ເມື່ອ​ເດືອນມັງກອນ ​ແລະ ​ເດືອນ​ມີນາ ​ໄດ້​ຂຽນ​ຈົດໝາຍ​ເຖິງ​ຜູ້ນຳ​ຂອງ​ລາວ “…​​ມີ​ຄວາມເປັນກັງ​ວົນ​​​ຕໍ່​ການຂາດ​ເຈດ​ຈຳນົງ​ທາງ​ການ​ເມືອງ​​ທີ່​ຈະ​ດຳ​ເນີນ​ການ​ສືບສວນ​ສອບ​ສວນ​ຢ່າງ​ຈິງ​ຈັງ​​ກ່ຽວ​ກັບການ​ກາຍ​ຕົວ​ໄປ​ຂອງ ສົມບັດ ສົມ​ພອນ.​​​​”

ນັກ​ອອກ​ກົດໝາຍຈາກປະ​ເທດຟີລິບປິນ, ມາເລເຊຍ, ອິນໂດເນເຊັຍແລະເນເທີແລນໄດ້ຂຽນ​ຈົດ​ໝາຍມີ​ເນື້ອ​ໃນດັ່ງ​ນີ້:

​ລະຫວ່າງ​ການ​ຢ້ຽມຢາມ​, ພວກ​ຂ້າພະ​ເຈົ້າ​ໄດ້​ຮັບ​ຄຳ​ໝັ້ນ​ສັນຍາ​ໃນ​ຫຼາຍ​ປະ​ເດັນ ຈາກຄະນະຜູ້​ແທນ​ສະພາ ​ແລະ ຜູ້​ແທນລັດຖະບານ ທັງ​ນີ້​ລວມທັງ​ຄຳ​ໝັ້ນ​ສັນຍາ​ທີ່​ຈະ​ດຳ​ເນີນ​​ການເຕັມທີ່​ສືບສວນ​ສອບ​ສວນ​ຢ່າງ​ລະອຽດ ​ແລະ ໂປ່​ງ​ໃສຕໍ່​ກໍລະນີ​ການ​ຫາຍ​ຕົວ​ໄປ​ຂອງ​ສົມບັດ​ສົມພອນ​ເມື່ອ​ວັນ​ທີ 15 ທັນວາ 2012…

ມື້​ນີ້, ວັນ​ທີ 15 ມິຖຸນາ 2013 ​ເປັນມື້​ຄົບຮອບ​ 6 ​ເດືອນຂອງ​ການ​ຫາຍ​ຕົວ​ໄປ​ຂອງ​ສົມບັດ ຈົນ​ຮອດ​ປັດຈຸບັນ​ຍັງ​ບໍ່​ເຫັນການ​ສົ່ງ​ຕົວ​ສົມບັດ ກັບ​ຄືນ​ຫາ​ຄອບຄົວຢ່າງ​ປອດ​ໄພ​ແຕ່​ຢ່າງ​ໃດ​ເລີຍ​. ຈາກ​ການ​ຖະ​ແຫຼ​ງລາຍ​ງານຄວາມ​ຄືບ​ໜ້າ​ຂອງ​ເຈົ້າ​ໜ້າ​ທີ່ລາວ​ລ່າ​ສຸດ​​​ມີ​ຄວາມ​ຂັດ​​ແຍ້​ງ ​ແລະ ສ້າງ​ໃຫ້​ເກີດ​ຄວາມ​ເຂົ້າ​ໃຈ​ຜິດ ​ເຊິ່ງສະ​ແດງ​ໃຫ້​ເຫັນ​​ເຖິງ​ຄວາມ​ບໍ່​ຍຸດຕິ​ທຳ ​ແລະ ຄວາມ​ບໍ່​ເລິກ​​ເຊິ່ງຂອງ​ຂະບວນການ​ສືບສວນ​ສອບ​ສວນ​ຂອງ​ເຈົ້າ​ໜ້າ​ທີ່…

ພວກ​ຂ້າພະ​ເຈົ້າ​ຮຽກຮ້ອງ​ໃຫ້​ລັດຖະບານ​ລາວດຳ​ເນີນ​ການ​ຢ່າງຮີ​ບດ່ວນ ພາຍ​ໃຕ້​ພັນທະ​ສັນຍາ​ທີ່​ມີ​ຕໍ່​ກົດໝາຍ​ສາກົນ ​​​ໃນດຳ​ເນີນ​ການ​ສື​ບສວນ​ສອບ​ສວນຊຸດ​ໃໝ່​ແບບ​ອິດສະຫຼະ ​ແລະຮັບປະກັນວ່າ​ການ​ດຳ​ເນີນ​ການ​ທຸກ​ຂັ້ນ​ຕອນ​ແມ່ນ​ເປັນ​ໄປ​ເພື່ອ​​ການ​ຄົ້ນ​ຫາ ​ແລະ ຊ່ວຍ​ເຫຼືອ​ຊີວິດ​ຂອງ​ສົມບັດ​ໃຫ້​ຫຼຸດ​ພົ້ນ​ຈາກ​ການ​ຄຸມ​ຂັງ ​ແລະ ​ໄດ້​ກັບ​ຄືນ​ຫາ​ຄອບຄົວ​ຂອງ​ລາວ​ຢ່າງ​ປອດ​ໄພ​ໂດຍ​ດ່ວນ…

ຈົດໝາຍ​ສະບັບ​ເຕັມ​ໄດ້​ຖືກ​ສົ່ງ​​ໄປ​ເຖິງປະ​ທານ​ປະ​ເທດສປປລາວ, ນາຍົກລັດຖ​ະມົນຕີ​ສປປລາວ, ລັດຖະມົນ​ຕີວ່າການ​ກະຊວງ​ການ​ຕ່າງປະ​ເທດສປປລາວ, ​ແລະ ປະທານ​ສະພາ​ແຫ່ງ​ຊາດ ສປປລາວ ​ໂດຍສາມາດ​ອ່ານ​ຈົດໝາຍ​ພາສາອັງກິດສະບັບ​ເຕັມ​ໄດ້​ທີ່​ນີ້.

ລາວຊິອ່ອນໃຫ້ ອີຢູ ບໍ? ກ່ຽວກັບການກົດດັນ ເລື່ອງສົມບັດ?

(Will Laos bend over EU pressure on Sombath?)

Asian Correspondent: 16 March 2013

Rob O’Brien

ເປັນເວລາຫຼາຍກວ່າ 3 ເດືອນ ຕັ້ງແຕ່ສົມບັດສົມພອນ ນັກເຄື່ອນໄຫວ ແລະ ຜູ້ເຜີຍແຜ່ ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ໄດ້ເຫັນເປັນຄັ້ງສຸດທ້າຍ ຢູ່ທ້ອງຖະໜົນ ອັນສົບສົນໃນ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ.

Sombath Somphone

ຜູ້ທີ່ມີຊື່ສຽງຂອງອາຊີໄດ້ຖ່າຍຮູບຕໍ່ໜ້າສູນວັດທະນະທັມຂອງ ປະເທດຟີລິບປິນ ກ່ອນພິທີ ໄດ້ຮັບຫຼຽນແມັກໄຊໄຊໃນ ວັນພຸດວັນທີ 31 ສິງຫາ 2005 ຢູ່ມານີລາ ປະເທດຟີລິບປີນ. ຜູ້ທີ່ໄດ້ຮັບຫຼຽນຈາກຊ້າຍໄປ ມີ: ຜູ້ແທນສະພາສູງຂອງ ຣາຊອານາຈັກໄທ ທ່ານ Jon Ungphakorn ຍ້ອນວຽກງານໃນລັດຖະບານ, ທ່ານ Teten Masduki ຈາກ ອິນໂດເນເຊັຍ ຍ້ອນວຽກງານຂອງຊຸມຊົນ,  Dr V. Shantha ຈາກອິນເດັຍ ຍ້ອນວຽກງານ ຂອງຊຸມຊົນ, ທ່ານ Sombath Somphone ຈາກປະເທດລາວ ຍ້ອນ ການນຳພາຊຸມຊົນ, ທ່ານ Matiur Rahman ຈາກບັງກລາເທດ ຍ້ອນການໜັງສືພິມ, ວັນນະຄະດີແລະປະດິດ ແຕ່ງສິລະປະ ການສື່ສານແລະຍານາງ Yoon Hye-Ran ຈາກເກົາຫຼີໃຕ້ ຍ້ອນ ການນຳພາ ຍຸກໃໝ່ (ຮູບຈາກ Associated Press/ຂອງ Bullit Marquez).

ກ້ອງຖ່າຍຮູບປິດວົງຈອນ ໃນປັດຈຸບັນນີ້ ໜ້າກຽດຊັງ ບັນທຶກພາບເວລາສຸດ ທ້າຍເຫັນຢ່າງຈະແຈ້ງວ່າ ການຫາຍ ສາບສູນຂອງສົມບັດສົມພອນ ໄດ້ມີການ ວາງແຜນຢ່າງລະອຽດເອົາຕົວໄປ. ລົດຈິບຂອງສົມບັດ ຖືກເຈົ້າໜ້າທີ່ຕຳຫຼວດ ຢຸດໃນມື້ວັນທີ 15 ເດືອນ ທັນວາ ກ່ອນທີ່ສົມບັດ ຈະຖືກເອົາຂື້ນລົດ ຕ່າງຫາກ ແລະສົມບັດກໍຫາຍສາບສູນໄປເລີຍ.

ລັດຖະບານແລະຕຳຫຼວດລາວ ຍັງສືບຕໍ່ປະຕິເສດຢູ່ ໃນທຸກພະລະໜ້າທີ່ ຂອງ ຕົນກ່ຽວກັບການຫາຍສາບສູນຂອງ ສົມບັດ ແລະການສຶບສວນທີ່ຍັງດຳເນີນບໍ່ໄດ້ ບັນລຸຜົນ ບໍ່ໄດ້ຮັບຄຳຕອບວ່າ ສົມບັດຢູ່ແຫ່ງໃດ ຫຼືວ່າ ກ່ອນອື່ນໝົດ ເປັນຫຍັງ ສົມບັດ ຈຶ່ງຖືກຄຸມຕົວໄປ.

ພ້ອມກັນກັບ ອົງກອນລາວແລະອົງກອນສາກົນ ທີ່ບໍ່ຂື້ນກັບລັດຖະບານແລະ ຜູ້ທີ່ໃຫ້ຄວາມສະໜັບສະໜູນອື່ນໆ ນາງຊຸຍມິງ ພັນລະຍາຂອງສົມບັດ ໄດ້ກໍ່ຕັ້ງ ການເຜີຽແຜ່ລະດັບສາກົນທີ່ຕິດຕາມ ລັດຖະບານລາວທີ່ຖືກກົດດັນ.

ຄະນະຜູ້ແທນສາກົນແລະນັກການທູດ ກໍຍັງສະແດງຄວາມຫ່ວງໃຍວ່າ ສົມບັດ ຢູ່ແຫ່ງໃດ, ໃນບໍ່ດົນມໍ່ໆມານີ້ ກໍຍັງມີຄະນະຜູ້ແທນ ອີຢູ, ແຕ່ວ່າ ເຖິງປັດຈຸບັນ ເຈົ້ານີ້ໜ້າທີ່ລາວກໍຍັງໃຫ້ຄຳຕອບທີ່ຂື້ນກັບຜູ້ອື່ນແລະ ຊຸຍມິງເວົ້າວ່າ ລາວໄດ້ຍິນ ຄຳຕອບລັກສະນະດຽວກັນ ຫຼາຍຫຼົບຫຼາຍຕ່າວ.

ພວກນັກການທູດໄດ້ພົບກັບ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຊັ້ນສູງຂອງລັດຖະບານ ແລະລັດຖະ ມົນຕີ ແຕ່ວ່າຄຳຕອບຍັງຄືເກົ່າຢູ່: ‘ພວກເຮົາກໍມີຄວາມຫ່ວງໃຍຫຼາຍ ແລະກໍເຮັດ ທຸກຢ່າງທີ່ພວກເຮົາເຮັດໄດ້, ເຈົ້າໜ້າທີ່ຕຳຫຼວດໄດ້ເຮັດການສືບສວນ, ແຕ່ວ່າ ພວກເຮົາກໍຍັງຫາສົມບັດບໍ່ເຫັນ – ພວກເຮົາກໍເສັຽໃຈໃນເຫດການ ໆລໆ” ‘ນາງ ຊຸຍມິງກ່າວໃນທີ່ສຸດ.

ອາທິດໜ້າຈະເປັນ 100 ວັນ ຕັ້ງແຕ່ ສົມບັດຫາຍສາບສູນໄປ ແລະ ອີຢູ ໄດ້ໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາວ່າ ການກົດດັນຈະຜ່ານ ລະບົບໃໝ່ ຂອງກິຈະກັມສາກົນ ທີ່ຖືວ່າ ກໍລະນີຂອງສົມບັດເປັນບຸລິມະສິດຂອງສະພາ ອີຢູ ຢູ່ໃນກັມມາທິການ ຂອງອົງການສິດທິມະນຸດຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ.

ຜູ້ແທນສະພາສູງຂອງເນເທີແລນດ໌ ແລະຫົວໜ້າຄະນະຜູ້ແທນທ່ານ Tuur Elzinga ໄດ້ມີຄວາມຈົງໃຈທີ່ສະແດງ ອອກວ່າ ຢູອີ ຕົກລົງຈະບໍ່ອ່ອນຕໍ່ການ ຫາຍຕົວຂອງນັກເຄື່ອນໄຫວ. “ຖ້າຫາກວ່າ ເຈົ້າໜ້າທີ່ລາວຄຶດວ່າ ປະເດັນຂອງ ການຫາຍສາບສູນຂອງສົມບັດ ຈະຖືກຫຼົງລືມໄປນັ້ນ? ພວກເພິ່ນຄຶດຜິດ” ທ່ານ Elzinga ໄດ້ກ່າວ.

ແຕ່ວ່າ ຂີດໝາຍ 100 ວັນ ໃກ້ເຂົ້າມາແລ້ວ, ມັນເປັນຫຼາຍວັນທີ່ຍືດເຍື້ອ ຍາວນານຂອງການເຜີຽແຜ່ທີ່ພັນລະຍາຂອງ ສົມບັດ ກຳລັງມີການໃຊ້ຈ່າຍ.

ຂ້ອຍເມື່ອຍຫຼາຍແລະໝົດກຳລັງໃຈ ທີ່ວ່າ ອາທິດແລ້ວອາທິດເລົ່າ ບໍ່ມີຂ່າວ ຫຍັງ ແລະບໍ່ມີການແນະນຳທາງໃໝ່ ແຕ່ວ່າ ຂ້ອຍບໍ່ມີທາງເລືອກ ມີແຕ່ວ່າ ທົດລອງເລື້ອຍໄປແລະໃຊ້ຄວາມອົດທົນ ແລະທົດລອງການແນະນຳທຸກຢ່າງ ແລະຊ່ອງທາງທຸກອັນທີ່ຈະໄດ້ພົບເຫັນສົມບັດ” ນາງໄດ້ກ່າວ.

ຊີວິດຂອງຂ້ອຍຢຸດສະງັກ – ລໍຖ້າ, ລໍຖ້າ, ຫວັງ ແລະ ຫວັງ ແລະບາງຄັ້ງ ມີຄວາມຮູ້ສຶກວ່າໃຜຊ່ອຍຫຍັງບໍ່ໄດ້ ແລະ ກໍມີຄວາມໝົດຫວັງ. ຂ້ອຍຫາກໍ່ມີ ຄວາມເຊື່ອໃນໃຈວ່າ ສົມບັດຍັງມີຊີວິດຢູ່…ຍ້ອນວ່າ ທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງບໍ່ຄາດຝັນ ຈະເປັນໄປໄດ້ໝົດ”.

ຄະນະຜູ້ແທນສະພາຢູໂຣບໄປ ສປປ ລາວ ກ່ຽວກັບການຫາຍສາບສູນຂອງ ທ່ານສົມບັດສົມພອນ

ຄະນະຜູ້ແທນສະພາຢູໂຣບໄດ້ໄປວຽງຈັນ ນະຄອນຫຼວງຂອງປະເທດລາວ ລະຫວ່າງວັນທີ 6 ຫາ 9 ມີນາ 2013 ເພື່ອສະແດງເຖິງຄວາມຫ່ວງໃຍ ອັນເລິກຊຶ່ງ ທີ່ສົມບັດສົມພອນ ສະມາຊິກຂອງອົງກອນລາວເພື່ອປະຊາຊົນ ຜູ້ທີ່ ມີຄົນນັບໜ້າຖືຕາຫຼາຍ, ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ກັບສູ່ຄອບຄົວດ້ວຍຄວາມປອດໄພ. ສົມບັດ ໄດ້ຫາຍຕົວໄປວັນທີ 15 ເດືອນ ທັນວາ 2012, ຖືກຄຸມຕົວຂຶ້ນລົດກະບະ ດ້ວຍຄົນບໍ່ຮູ້ໜ້າ ຫຼັງຈາກທີ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ຕຳຫຼວດໄດ້ຢຸດລົດ ຢູ່ໃນນະຄອນຫຼວງ ວຽງຈັນ. ຍັງບໍ່ມີໃຜໄດ້ເຫັນ ຫຼື ໄດ້ຍິນຂ່າວຄາວຂອງສົມບັດ ນັບຕັ້ງແຕ່ນັ້ນມາ.

ຄະນະຜູ້ແທນໄດ້ສະເໜີເປັນທາງການ ຕໍ່ສະພາຜູ້ແທນລາສະດອນແຫ່ງ ຊາດລາວແລະຮອງລັດຖະມົນຕີກະຊວງ ຕ່າງປະເທດຂອງສປປ ລາວ, ມະຕິຕົກ ລົງຂອງສະພາຢູໂຣບກ່ຽວກັບ ‘ ລາວ: ກໍລະນີສົມບັດສົມພອນ ‘, ທີ່ສະພາຢູໂຣບ ໄດ້ລົງມະຕິຕົກລົງກັນເປັນເອກະສັນໃນວັນ 6 ກຸມພາ 2013.

ທ່ານ Tuur Elzinga ຜູ້ແທນສະພາສູງຂອງເນດເຕີແລນດ໌ ຫົວໜ້າຄະນະ ໄດ້ກ່າວຢໍ້າວ່າ ຄະນະຜູ້ແທນມີຄວາມ ຮູ້ສຶກຢ່າງເລິກຊຶ່ງວ່າ ມັນນອນຢູ່ໃນຄວາມ ຮັບຜິດຊອບຂອງລັດຖະບານ ສປປ ລາວ ທີ່ເຮັດແນວໃດໃຫ້ສົມບັດກັບຄືນສູ່ ຄອບຄົວດ້ວຍຄວາມປອດໄພແລະດັ່ງນັ້ນ ກໍເປັນການເໝາະສົມທີ່ການກະທຳ ໃດໆຕ້ອງມີບຸລິມະສິດ.

ທ່ານ Tuur Elzinga ຍັງໄດ້ກ່າວຢໍ້າອີກວ່າ ທຸກໆວັນທີ່ຜ່ານໄປ ທີ່ປາດສະ ຈາກສົມບັດຍັງບໍ່ທັນໄດ້ກັບສູ່ຄອບຄົວຂອງ ລາວ ຄວາມດີເດັ່ນຂອງປະເທດລາວ ກໍອ່ອນລົງ.

ວັນທີ 8 ເດືອນ ມີນາ 2013 ແມ່ນມື້ ທີ 83 ທີ່ສົມບັດສົມພອນ ໄດ້ຫາຍຕົວໄປ ແລະສຳລັບຫຼາຍອົງກອນ, 100 ວັນ ເປັນເວລາທີ່ມີຄວາມ ສຳນຶກຈິດ ແລະທົບທວນຄວາມກ້າວໜ້າ. ຖ້າຫາກວ່າບໍ່ໄດ້ຜົນທາງບວກ ຈະມີ ກິຈະກັມສາກົນ ຂຶ້ນມາໃໝ່ຢ່າງບໍ່ຕ້ອງສົງໃສ ໃນເມື່ອວ່າ ມະຕິຕົກລົງຂອງສະພາ ຢູໂຣບໄດ້ຮຽກຮ້ອງເປັນທາງການ ຂໍໃຫ້ ສະຫະພາບຢູໂຣບ ເອົາເຂົ້າໃນວາຣະ ກອງປະຊຸມທີ່ຈະມາເຖິງນີ້ ຖືເປັນບຸລິມະສິດ ຢູ່ໃນກັມມາທິການສິດທິມະນຸດ ຂອງ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ. ປີ 2012 ເປັນປີທີ່ລາວ ເລີ້ມຄວາມຈົບຄວາມ ງາມດີເດັ່ນ ທັງຢູ່ໃນປະເທດ ແລະສາກົນ, ຮັບກອງປະຊຸມ ອາແຊມທີ 9 ແລະເຂົ້າເປັນສະມາຊິກຂອງອົງການການຄ້າໂລກ. ແຕ່ວ່າບໍ່ເປັນຈັງບຸນ ໃນປັດ ຈຸບັນນີ້ ຄວາມຈົບຄວາມງາມດີເດັ່ນນັ້ນ ຖືກຄອນແຄນ.

ທ່ານຜູ້ແທນ Tuur Elzinga ໄດ້ກ່າວວ່າ: ຖ້າເຈົ້າໜ້າທີ່ລາວຄຶດວ່າ ບັນ ຫາການຫາຍຕົວຂອງສົມບັດຖືກລືມໄປ, ພວກທ່ານຄຶດຜິດແລ້ວ! ຈະມີການສົນ ທະນາ ກ່ຽວກັບລາວ ຢູ່ໃນທຸກວາຣະປະຊຸມຄັ້ງຕຳອິດ ບໍ່ວ່າ ລະຫວ່າງປະເທດ, ສາກົນ ແລະ ນານາຊາດ ຈົນກວ່າ ສົມບັດຈະໄດ້ກັບຄືນສູ່ຄອບຄົວຂອງລາວ.

Senator_Tuur_Elzinga_presents resolution_of_European_parliament_to Lao_National_Assemblyຫຼັງຈາກຄະນະຜູ້ແທນສະພາຢູໂຣບໄດ້ເຂົ້າໄປພົບກັບບຸກຄົນສຳຄັນຂອງລາວແລະພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຈຳນວນໜຶ່ງ ໃນກໍລະນີທ່ານສົມບັດສົມພອນ ເມື່ອວັນທີ 6-9 ເດືອນ ມີນາ 2013 ກໍໄດ້ເຮັດລາຍງານຢ່າງລະອຽດສົມຄວນ ດັ່ງມີເນື້ອໃນຢູ່ນີ້

ຂໍ້ມູນພຶ້ນຖານ:

ຄະນະຜູ້ແທນໄດ້ພົບກັບ:

  • ຜູ້ຕາງໜ້າລັດຖະບານສປປ ລາວ, ຮອງລັດຖະມົນຕີຕ່າງ ປະເທດ ທ່ານອາລຸນແກ້ວ ກິດທິຄຸນ
  • ຮອງປະທານສະພາຜູ້ແທນລາສະດອນສປປ ລາວ, ທ່ານສົມພັນ ແພງຄຳມີ ແລະສະມາຊິກສະພາຜູ້ແທນ ລາສະດອນທີ່ລວມມີ ທ່ານອ່ອນສີ ແສນສຸກ ຮອງປະທານກັມມະການຄວາມສະຫງົບ ແລະປ້ອງກັນຊາດ; ທ່ານກີສິນ ສິງພັນງາມ ຮອງປະທານ ກັມມະການກົດໝາຍ; ແລະທ່ານຄົງສີ ສີແສງເດືອນ ຮອງເລຂາ ທິການປະຈຳການ
  • ຜູ້ວ່າຫ້ອງການທັງເປັນຫົວໜ້າຂອງທູດຢູໂຣບປະຈຳລາວແລະ ເອກອັຄະລັດຖະທູດຂອງປະເທດທີ່ເປັນ ສະມາຊິກຂອງສະຫະ
  • ພາບຢູໂຣບ ຢູ່ລາວ
  • ຜູ້ຕາງຂອງອົງກອນການພັດທະນາ ຂອງລາວ
  • ຜູ້ຕາງໜ້າຂອງອົງກອນນານາຊາດທີ່ບໍ່ຂື້ນກັບລັດຖະບານຢູ່ລາວ

ຂໍ້ມູນສຳລັບການຂ່າວ:

Tuur Elzinga ຜູ້ແທນສະພາສູງ (ພັກສັງຄົມນິຍົມ) ຂອງສະພາເນເທີແລນດ໌ ແລະເປັນສະມາຊິກຂອງ ກັມມາທິການສະພາຢູໂຣບ.

Tuur Elzinga ຕິດຕາມດ້ວຍ Andy Rutherford ຜູ້ຕາງໜ້າຂອງ ກັມມະການສາກົນ ທີ່ຕຽມເວທີສາກົນຂອງ ປະຊາຊົນ ອາຊີ-ເອີໂຣບ. ກັມມະ ການໄດ້ເຮັດວຽກຢ່າງໃກ້ສິດກັບ ສົມບັດ ລະຫວ່າງ ວັນທີ 16 ຫາວັນທີ 19 ຕຸລາ 2012 ຢູ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ຫຼາຍອາທິດກ່ອນປະຊຸມ ອາແຊມທີ 9.